9/11 Loose Change

REKLAMOJENI VEHTEN QË EDHE NE TË REKLAMOHEMI !!!

Hajro Ulqinaku

Hajro Ulqinaku
Ka lindur me 3 maj të vitit 1938 në lagjen Rana të Ulqinit. Shkollën fillore dhe tetëvjeçaren i ka mbaruar në këtë qytet. Shkollën e mesme të mësuesisë - Normalen e ka kryer në Prishtinë. Është diplomuar në Beograd për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe.
Me mbarimin e shkollave ai shërbeu për shumë vite në arsim në Mal të Zi e në Kosovë.
Në vitet 1967/68 fillon stazhin e tij të gjatë si gazetar, fillimisht në Radio - Prishtina. Nga maji i vitit 1974, deri në përjashtim nga puna prej forcave policore serbe, më 5 korrik 1990, ishte redaktor i Redaksisë së Programit për Fëmijë në Televizionin e Prishtinës.
Ka dhënë kontribut në themelimin e seksioneve letrare si dhe si anëtar i redaksive të revistave: Zgjimi, GEP, Pionieri, Fati dhe Okarina. Aktualisht është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës, i Lidhjes së Gazetarëve të Kosovës, si dhe anëtar i Bashkimit të Krijuesve Shqiptarë në Mal të Zi.
Vepra letrare e zotit Hajro është mjaft e gjerë dhe të duket se motivet për detin ai i ka çuar gjer në shterrje, çka mund të themi pa hezitim e me siguri profesionale se ai është i vetmi autor shqiptar që ka shkruar mjaft libra për detin. Siç thotë dhe prof. Astrit Bishqemi në librin e tij "Historia e letërsisë shqiptare për fëmijë": "Hajro Ulqinaku është shkrimtari i ekzotikës bregdetare të Ulqinit, njohës shumë i mirë i mjediseve të detit, nga ku e merr temën pothuajse tërë krijimtaria e tij letrare për fëmijë".
Unë në fjalën time nuk kam ndërmend të bëj analizën e librit voluminoz "Libri për detin", botim i Shtëpisë Botuese "Toena" - Tiranë, sepse fort bukur analizat dhe persiatjet janë bërë nga kritikë të njohur e me zë në fushën e krijimtarisë për fëmijë, por do të ndalem në disa aspekte që rrokin anën strukturore e humane të veprës.
Hajro Ulqinaku, duke qenë edhe poet, tërësinë e veprës së vet e ka parë dhe trajtuar me një kolor mbresëlënës poetik, çka e ka bërë mjaft tërheqëse dhe interesante, por edhe emocionale, veçantisht për lexuesin fëmijë e të riun. Krijimi i emocioneve nëpërmjet përjetimeve që përfton lexuesi gjatë shfletimit të veprës, luajnë një rol efektiv e ngacmues në pasurimin e botës e të ndërgjegjes, si dhe në edukimin në frymën e dashurisë për të bukurën, për detin, për jetën.
Hajro Ulqinaku s` ka hipur tani te Kalaja e Ulqint dhe kundron rreth e qark hapësirën ujore. Në këtë rast ai do të ishte një konstatues i mërzitshëm dhe recitativist. Them kështu, sepse në pamje të parë të krijohet përshtypja se për detin, si për çdo fenomen tjetër natyror mund të shkruhet aq sa mund të shkruhet, sa arrin gjykimin e monotematikës. Por, përnjëherë gabohesh. Kur lexon e studion veprën e Ulqinakut shikon se deti është parë gjithnjë si sfond i ngjarjeve që shtjellohen aq bukur rreth tij dhe për të. Deti është parë me fytyrë njeriu, me trup njeriu, me gjykim njeriu. Deti është parë në dualitetin njerëzor: me të mirat dhe të këqijat e tij, është parë në bunacën, qetësinë, por edhe në burën, tallazitjen e egër të tij. Pra, një det jetësor që zgjidh nyjet dhe dilemat, një det filozof e plak i urtë, një det që të rri gjithnjë afër, por herë-herë të ikën edhe larg, një det që fsheh misteret, por gjithmonë të dhuron edhe koralet e ndritshme. Dhe, të gjithë këtë filozofi e psikologji, autori e ka dhënë me struktura të ndryshme tekstore. E ka dhënë edhe me poezinë edhe me tregimin, edhe me skicën edhe me miniromanin, edhe me novelën, edhe me romanin. E ka dhënë në një libër me pak faqe, që të mos rëndojë fëmijët, por edhe me shumë faqe, e ka dhënë me monologje, e veçanërisht me dialogje, e ka dhënë me ngjarje e veprime të befta, si dhe me shpalosje çudirash që nxisin fëmijët të jenë leximtarë të zellshëm, por edhe përftues të mesazheve që përcjell zoti Hajro në librat e tij, që lidhen me dashurinë për librin, shkollën, familjen, vendlindjen, dhelindjen e të parëve të tij. Kjo gjë reflektohet jo vetëm në pasqyrimin e mjediseve, por edhe te emërtimet e personazheve, që janë thjeshtë dhe vetëm shqiptarë.
Hajro Ulqinaku, duke qenë një shkrimtar i përkushtuar i letërsisë për fëmijë, me veprën dinjitoze e të vlerësueshme, ai pa mëdyshje ka peshën e vet në laryshinë e autorëve të sotëm shqiptarë për fëmijë e të rinj. Këtë e vërteton dhe e dëshmon jo vetëm botimi i veprës së tij në Prishtinë, Tiranë, Ulqin, Podgoricë, Shkodër, Shkup etj., por edhe ribotimi i disahershëm i veprave të tij.
Për të karakterizuar në sintezë në portretin e Hajro Ulqinakut, më vjen në ndihmë një thënie e zotit Muhamet Nika, publicist e drejtor i Qendrës për Kulturë, në Ulqin: "Sot, duke pasur parasysh opusin e tij krijues të gjithanshëm, e sidmos njohjen e mirë të psikologjisë fëmijërore, ka bërë që zotëri Hajro Ulqinaku të përjetohet si mik jo vetëm i për fëmijët tanë, por për të gjithë fëmijët dhe të rinjtë e rrafshit kombëtar".

(Fjala përshëndetëse e Milianov Kallupit - shkrimtari më i dalluar i haikut shqiptar, me rastin e përurimit të kompletit "Libri për detin" të Hajro Ulqinakut, organizuar në Elbasan, më 16 shtator 2006, nga Lidhja e Shkimtarëve të Shqiprisë - Dega Elbasan).

Tituj të veprave
 

Barka me visare
Degë e drurit të urtë
Fëmijët e detit
Margaritarët e zez
Çelësi i artë
Kolovajza e florinjtë e Hënës
Mbrëmje pulëbardhash
Fëmijëria në bregdet
Gjiri i Shpresës
Ligji i detit
Kënga e Detit
Ani
Beni(libër)
Bukuria e detit
Panorama e detit
Thesari i piratëve
Pëllumbat në antenë
Mos qaj
Kestrina
Barka me vela
Limani i Qetësisë
Lulekuqet mbi banka
Ishulli i Gjelbër
Libri për detin 6 + 1.
Tërë bota Kosovë - dram
Deti, detarët e Ulqinit
Detarë, peshkatarë, ulqinakë
Detaria, detarë, dokumente
Libri për Ulqinin dhe ulqinakët
Glosar
Thesar popullor.
 

Barka me visare
Libri përmban 25 tregime me motive nga deti e që pa dyshim janë shumë joshës për lexuesit tanë të vegjël. Autori e njeh mirë jetën e njerëzve të bregdetit e veçmas shpirtin e etur të fëmijëve kurreshtarë, të etur për tema me motive dhe ide nga deti, bregdeti, ishujt, thesaret, piratët, peshkimi, ullishtat mijëvjeçare, etj.
Ende nuk ka mbaruar viti kalendarik dhe nga Asociacioni “Ulqini” nga Ulqini doli në treg dhe një libër me shumë rëndësi, i pesti me radhë këtë vit. Bëhet fjalë për botimin e tretë të librit “Barka me visare” të autorit të mirënjohur nga Ulqini, Hajro Ulqinaku.
“Barka me visare” siç thotë edhe vetë autori është një përmbledhje personale me tregimet më të bukura të cilat ia ka kushtuar detit dhe vendlindjes, fakt ky i pamohueshëm pasi që ky libër edhe është parashikuar si lektyrë shkollore për klasën e VI-të të shkollës fillore të reformuar.
Libri përmban 25 tregime me motive nga deti e që pa dyshim janë shumë joshës për lexuesit tanë të vegjël. Autori e njeh mirë jetën e njerëzve të bregdetit e veçmas shpirtin e etur të fëmijëve kurreshtarë, të etur për tema me motive dhe ide nga deti, bregdeti, ishujt, thesaret, piratët, peshkimi, ullishtat mijëvjeçare, etj.
Që leximi të jetë sa më i këndshëm dhe më i kapshëm për lexuesin, libri përmban edhe një fjalorth terminologjik të fjalëve lokale të cilat fliten në Ulqin e që kanë të bëjnë me detin dhe objektet rreth tij.
Botimi i librit të tillë pa dyshim është një pasuri e madhe si për letërsinë shqipe si dhe paraqet plotësim sado të vogël të zbrazëtisë së krijuar në mungesë të mjeteve mësimore e posaçërisht të lektyrës shkollore.
(Barka me visare, Hajro Ulqinaku, botoi Asociacioni “Ulqini”, Ulqin, 2008, faqe 128)
G. Çitaku

Degë e drurit të urtë

Libri është një doracak i mirëfilltë për nxënësit e shkollës fillore si dhe një përmbledhje e qëlluar për studentët e gjuhës të cilëve pa dyshim se do t`u ndihmojë shumë në njohjen e letërsisë shqipe për fëmijë e të rinj, e cila është krijuar nga autorë shqiptarë të cilët jetojnë në trevën e Malit të Zi apo jashtë, por që me punimet e veta lidhjet shpirtërore gjithnjë i mbajnë me vendlindje.
Këto ditë Asociacioni “Ulqini” nxori nga shtypi librin me titull “Degë e drurit të urtë” (Letërsi e bukur për fëmijë dhe të rinj) të cilin e përgatiti shkrimtari ynë i mirënjohur Hajro Ulqinaku.
Libri është një doracak i mirëfilltë për nxënësit e shkollës fillore si dhe një përmbledhje e qëlluar për studentët e gjuhës të cilëve pa dyshim se do t`u ndihmojë shumë në njohjen e letërsisë shqipe për fëmijë e të rinj, e cila është krijuar nga autorë shqiptarë të cilët jetojnë në trevën e Malit të Zi apo jashtë, por që me punimet e veta lidhjet shpirtërore gjithnjë i mbajnë me vendlindje.
Në këtë antologji për fëmijë e të rinj janë përmbledhur disa nga punimet më të arrira të autorëve si: Esad Mekuli, Nol Berisha, Rexhep Qosja, Hajro Ulqinaku, Ali Llunji, Idriz Ulaj, Zuvdija Hoxhiqi-Berisha, Ali M. Ahmeti, Asllan Bisha dhe Ibrahim Berjashi.
Si redaktor i librit nënshkruhet MA Haxhi Shabani, kurse libri mbyllet me recensionin e Sahibe Hoxhës.
“Në këtë antologji janë përfshirë punimet e shkrimtarëve, të krijuara që më parë, disa edhe në fillim të krijimtarisë, si studentë, e disa nga përjetimet si pedagogë, apo nga përjetimet e vetë shkrimtarëve me motive të ndryshme nga ambienti që i rrethon, natyra e vendlindjes së vet, vendin se ku jeton e vepron akëcili krijues. Sidomos përshkruhen përjetimet dhe emocionet duke iu afruar kështu botës së fëmijëve me të gjithë origjinalitetin dhe natyrshmërinë e përshkrimeve që fëmijëve u bëhet e dashur dhe e afërt leximi i këtyre punimeve. Ata i ndjejnë dhe i përjetojnë po me atë dashuri si i përjetoi shkrimtari.
Me gjithë këtë angazhim dhe punë gjatë viteve, shkrimtarët në Mal të Zi kanë arritur të realizojnë deri - diku kërkesat e popullit shqiptar, pas shumë situatave të ndërlikuara që janë zhvilluar në këto treva, duke treguar aftësi dhe fuqi për zgjidhje sa më të drejtë prandaj, suksesi nuk mungoi. Duke vepruar në këtë drejtim, duke zbuluar vlerat e secilit me një bashkëpunim, mendoj se afirmohet ajo që është më njerëzore, kultura e një populli, sot e nesër”, shkruan ndër të tjera në recensionin e saj kushtuar librit Hoxha.
Ky libër është një pasuri e mirëfilltë dhe meriton që si i tillë të gjendet në planin shkollor si lektyrë shkollore.
G. Çitaku
 

NJE BOTE MAGJIKE E DETIT 

Mbase dikush, posa ta hape kete liber, do te thotë:
ç'e d o, s'kam durim, dua ta lexoj vepr n e pasta j
mund ëe kuvendojmë."
Të tubojmë te gjithë heronjtë dhe te zëmë vend në barkë, ne ishull, ne plazh, nën ulli...
Të përgjojmë pëshpëritjet e peshqve, guaskave, te yjeve te detit, se çfarë ëndërrojnë...
Të dëgjojmë këngët e pulëbardhave, se çka thonë!
Sa herë keni lundruar rreth botës me anije?
A e dini kush kanë qenë mbretërit e detit, te cilët, thonë se, e kanë ne Ulqin shpellën dhe, kur bën det, hipin mbi bedenat e Kalasë dhe e sodisin detin, largësitë...
‑ Hë, ka këtu ngapak histori, ka edhe mite!...
‑ Ama, të gjitha ato do t'i marrin erërat e detit, valët, por ne kërkojmë rrëfimin!..
"Sot e tridhjetë vjet me parë, shokët ma kishin sjeIle për ditëlindje një libër. Mbante një titull, për mua shumë te çuditshëm, "Femijet e detit". Mendoja ne vete: "Po si qenka kjo? Deti te kete fëmijë! Ku e kanë shtëpinë ata?''
Nga faqja e parë deri te biografia e shkrimtarit e lexova atü natë dy herë. E kuptova mirë kush ishin fëmijët e detit. Këtë e mësuan edhe kalamajtë e bjeshkes. Ishin kureshtare per ta ditur këtë mister edhe bareshat. Ajo Faqemolla pati thurur një shall prej fijeve te mëndafshta te barit te njomë. Sa te bukur!
Marinarüt e vegjël, kur kanë marrë lundrime te…….

ISBN 99927-41-23-6

Tekstet e prezentuara domosdoshmërisht nuk përfaqësojnë politikën e redaksisë të www.ulqini.de  nuk jep përgjigje për faqe externe
Inhaltlich Verantwortlicher gemäß § 6 MDStV: Shaban Burri
Haftungshinweis: Trotz sorgfältiger inhaltlicher Kontrolle übernehmen wir keine Haftung für die Inhalte externer Links. Für den Inhalt der verlinkten Seiten sind ausschließlich deren Betreiber verantwortlich.Der Inhalt muss nicht mit den Vorstellungen von uns übereinstimmen.